BHP wiaty na palarnie – kompletne wymogi 2025

Wyznaczenie legalnego miejsca do palenia chroni zdrowie niepalących, zmniejsza ryzyko pożaru i pozwala uniknąć mandatów Państwowej Inspekcji Pracy oraz Sanepidu. Jeżeli pracodawca decyduje się postawić wiatę, przejmuje pełną odpowiedzialność za jej bezpieczeństwo. Brak zgodności z przepisami może skończyć się decyzją o natychmiastowym zamknięciu palarni oraz karą finansową, a w razie wypadku – odpowiedzialnością karną zarządzającego obiektem.

BHP wiaty na palarnie – Podstawy prawne

Najważniejszym dokumentem pozostaje ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych wraz z jednolitym tekstem z 2024 r. ISAP. Nowelizacja przyjęta w 2025 r. rozszerzyła zakres ochrony na podgrzewane wyroby tytoniowe i jednorazowe e-papierosy, co oznacza, że strefa dla palaczy musi obsługiwać także te produkty Puls MedycynyGov.pl. Kryteria ogólne dla pomieszczeń i urządzeń pomocniczych określa rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów BHP z 26 września 1997 r. ISAP.

Lokalizacja wiaty

1. Zgodnie z wytycznymi PIP rekomendowany minimalny dystans od drzwi, okien i systemowych wlotów wentylacyjnych wynosi 10 m.
2. Wiata nie może naruszać dróg ewakuacyjnych ani utrudniać dostępu do urządzeń przeciwpożarowych.
3. Dojście powinno mieć nawierzchnię antypoślizgową i szerokość co najmniej 1,2 m, aby umożliwić swobodne minięcie się dwóch osób.
4. Konstrukcję należy ustawiać co najmniej 5 m od składowisk materiałów łatwopalnych, magazynów chemii czy zbiorników paliwowych.

BHP wiaty na palarnie – Wymogi konstrukcyjne

Stalowe lub aluminiowe elementy nośne powinny być projektowane i wytwarzane zgodnie z PN-EN 1090, która jest podstawą do oznakowania CE i wymaga wdrożenia zakładowej kontroli produkcji Paulina GrabowskaTÜV Rheinland. Ściany wykonuje się najczęściej z hartowanego szkła ESG 8–10 mm spełniającego PN-EN 12150 albo z poliwęglanu z filtrem UV Świat Szkła. Dach może stanowić poliwęglan lity min. 4 mm lub blacha trapezowa z powłoką poliestrową co najmniej 25 µm. Do mocowania konstrukcji w fundamencie betonowym klasy C20/25 zwykle stosuje się kotwy chemiczne M16 z aprobatą ETA 11/0137.

Odporność na warunki atmosferyczne

Projekt obiektu musi uwzględniać lokalną strefę obciążenia wiatrem i śniegiem. Na obszarze nizin dopuszcza się obciążenie wiatrem 0,35 kN/m², natomiast w południowych regionach górskich wartość ta może przekraczać 0,50 kN/m². Minimalne obciążenie śnieżne dachu zalecane dla większości kraju wynosi 1,2 kN/m², a w pasie podgórskim 2,0 kN/m². Producent powinien potwierdzić spełnienie tych wymagań w dokumentacji statycznej przekazywanej inwestorowi.

Wentylacja, a także higiena

Otwarte ściany boczne zapewniają naturalną wymianę powietrza, ograniczając kumulowanie się dymu. Jeżeli zabudowa przekracza 50 procent powierzchni ścian, należy zagwarantować przepływ co najmniej 50 m³ powietrza na godzinę na każdą osobę obec­ną w palarni. Parametry te odpowiadają polskiej normie wentylacyjnej PN-83/B-03430. Dobrą praktyką jest również projektowanie powierzchni użytkowej w proporcji 0,1 m² na jednego pracownika największej zmiany – choć wskaźnik nie jest obligatoryjny, zwiększa komfort i obniża poziom tła dymowego.

Ochrona przeciwpożarowa

Wewnątrz wiaty należy umieścić przenośną gaśnicę proszkową ABC o masie środka gaśniczego co najmniej 2 kg, zamocowaną w widocznym miejscu na wysokości około 1,1 m. Popielnica powinna być wykonana z metalu i wyposażona w system samogaszący. Kosze na odpady warto zlokalizować co najmniej 2 m dalej, aby zmniejszyć ryzyko zapłonu. Materiały wykończeniowe, w tym ewentualne panele reklamowe, muszą posiadać klasę reakcji na ogień nie gorszą niż B-s2,d0. Zabrania się przechowywania zapasowych butli z gazem i innych substancji łatwopalnych w obrębie wiaty.

BHP wiaty na palarnie – Oznakowanie, a także informacja

Na każdym wejściu umieszcza się znak „Palenie dozwolone” zgodny z ISO 7010. Wewnętrzna tablica informacyjna powinna zawierać regulamin korzystania oraz wskazówki postępowania w razie pożaru. Jeżeli ściany są szklane, zaleca się naniesienie dwóch pasów o szerokości 10 cm na wysokości 1,1 m i 1,5 m, aby zapobiec kolizjom pieszych ze szkłem.

Utrzymanie i kontrola

• Kontrolę techniczną konstrukcji i mocowań wykonuje się nie rzadziej niż raz w roku; protokoły podpisuje osoba z uprawnieniami budowlanymi.
• Gaśnicę poddaje się przeglądowi serwisanta co 12 miesięcy.
• Szyby i pokrycia z tworzyw sztucznych myje się co kwartał łagodnym detergentem, unikając środków abrazyjnych.
• Filtry i wkłady popielnic wymienia się przynajmniej raz w miesiącu, a częściej, jeśli intensywność użytkowania jest duża.
• Dwuletni audyt BHP pozwala uaktualniać dokumentację zgodnie ze zmianami prawa. Zaleca się prowadzenie księgi eksploatacji wiaty, a także przechowywanie jej w dziale administracyjnym lub u inspektora BHP.

Najczęstsze błędy pracodawców

• Lokalizacja zbyt blisko drzwi lub otwieranych okien, co kończy się napływem dymu do pomieszczeń biurowych.
• Brak systemu odprowadzenia wody z dachu, co powoduje tworzenie się śliskich kałuż przy wejściu.
• Zastosowanie dekoracyjnych elementów z tworzyw niezbadanych ogniowo zamiast materiałów klasy trudno zapalnej.
• Przechowywanie wiaty bez ważnych przeglądów gaśnicy, a także wpisów w dokumentacji technicznej.

BHP wiaty na palarnie – Checklista odbioru

• Deklaracja właściwości użytkowych i certyfikat CE dla konstrukcji według PN-EN 1090.
• Protokół z przenoszenia obciążeń wiatrowych, a także śniegowych podpisany przez konstruktora.
• Aktualne świadectwo sprawności gaśnicy i potwierdzenie montażu popielnicy z gaszącą pokrywą.
• Plan sytuacyjny z zaznaczonymi odległościami od wejść, okien, a także stref zagrożenia wybuchem.
• Instrukcja użytkowania oraz regulamin palarni udostępnione pracownikom.

BHP wiaty na palarnie – Podsumowanie

Spełnienie wymogów BHP dla wiaty palarnianej wymaga połączenia wiedzy prawnej, inżynierskiej, a także organizacyjnej. Staranna lokalizacja, zgodność materiałowa z normami, niezawodna wentylacja oraz wyposażenie przeciwpożarowe. To elementy, które przesądzają o bezpieczeństwie użytkowników, a także o pomyślnym przejściu kontroli PIP lub PSP. Wybierając konstrukcję zaprojektowaną już na etapie produkcji pod PN-EN 1090 i PN-EN 12150, inwestor skraca drogę do odbioru i minimalizuje ryzyko dodatkowych kosztów. Jeśli potrzebujesz szczegółowej specyfikacji lub audytu miejsca montażu, skontaktuj się z ekspertami Strefy Architektury – przygotujemy projekt, który przejdzie kontrolę bez poprawek.