Wiaty palarnie zewnętrzne czy wewnętrzne? Praktyczny przewodnik

W miejscach publicznych – takich jak firmy, restauracje, hotele czy instytucje użyteczności publicznej – potrzeba zapewnienia przestrzeni do palenia papierosów jest często nieunikniona. Nowoczesne przepisy antynikotynowe wymagają bowiem, by korzystanie z wyrobów tytoniowych (i coraz częściej także e-papierosów) było ograniczone wyłącznie do wyznaczonych stref. Dzięki temu chronimy osoby niepalące przed szkodliwym dymem i zapewniamy wygodę tym, którzy mają zwyczaj palenia. W efekcie coraz większą popularnością cieszą się wiaty palarnie zewnętrzne, jak również wewnętrzne palarnie w biurowcach czy obiektach hotelowych.

W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej dwóm głównym typom palarni: zewnętrznym i wewnętrznym. Skupimy się jednak przede wszystkim na zaletach, wadach i szczegółowych aspektach, jakie niosą ze sobą wiaty palarnie zewnętrzne. Podpowiemy, jakie kwestie warto wziąć pod uwagę podczas planowania przestrzeni dla palaczy, jakie są wymogi prawne i jak zadbać o estetykę oraz funkcjonalność.

Definicja i charakterystyka wiat palarni zewnętrznych

Wiaty palarnie zewnętrzne to specjalnie wydzielone, często zadaszone konstrukcje, które umieszcza się poza budynkiem. Ich głównym celem jest ochrona palaczy przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi – deszczem, śniegiem czy silnym wiatrem – oraz zminimalizowanie rozprzestrzeniania się dymu na terenie obiektu. Wiaty takie pełnią również funkcję organizacyjną i wizerunkową. Pozwala to firmie lub instytucji wykazać się dbałością o potrzeby pracowników i klientów, a jednocześnie o komfort osób niepalących.

Podstawowe elementy konstrukcji

Zwykle wiata palarnia zewnętrzna składa się z:

• Zadaszenia – chroniącego przed opadami i bezpośrednim nasłonecznieniem,
• Bocznych ścianek lub osłon – osłaniających od wiatru i deszczu,
• Ławek lub innych miejsc do siedzenia – opcjonalnie, w zależności od preferencji zamawiającego,
• Popielnic i koszy na śmieci – niezbędnych do utrzymania czystości,
• Oświetlenia – pozwalającego korzystać z wiat także po zmroku.

W zależności od potrzeb i budżetu inwestora, konstrukcja może być wykonana z metalu, aluminium, szkła hartowanego czy tworzyw sztucznych odpornych na warunki atmosferyczne.

Główne zalety wiat palarni zewnętrznych

• Lepsza ochrona przed dymem dla osób niepalących: Wydzielenie strefy na zewnątrz budynku zmniejsza ryzyko przenikania dymu do wnętrza.
• Przepisy BHP i prawa antynikotynowego: Zewnętrzna palarnia ułatwia dostosowanie się do restrykcji związanych z zakazem palenia w obiektach zamkniętych.
• Prosta konstrukcja i niższe koszty utrzymania. Z reguły wiata na świeżym powietrzu jest tańsza w budowie i konserwacji niż specjalnie wyposażone pomieszczenie wewnętrzne.
• Łatwiejszy montaż i ewentualna relokacja: Wiaty palarnie zewnętrzne można przenieść w inne miejsce, jeśli zajdzie taka potrzeba.

Potencjalne wady wiat palarni zewnętrznych

• Wpływ warunków atmosferycznych: Mimo zadaszenia i osłon, użytkownicy mogą odczuwać dyskomfort przy silnym mrozie, ulewnym deszczu czy upałach.
• Dodatkowa przestrzeń na terenie: Konieczność wygospodarowania miejsca wokół budynku, co może być utrudnione w przypadku gęstej zabudowy miejskiej.
• Wizerunek firmy czy instytucji: Niektóre podmioty wolą ukryć palarnię w bardziej dyskretnym miejscu. Wiata na zewnątrz bywa mocno widoczna, co nie zawsze jest pożądane.

Charakterystyka palarni wewnętrznych

Dla porządku przyjrzyjmy się pokrótce także palarniom wewnętrznym. Są to wydzielone pomieszczenia z systemem wentylacji mechanicznej, które umożliwiają palenie bez rozchodzenia się dymu w całym obiekcie.

Zalety palarni wewnętrznych

• Komfort użytkowników. Brak wpływu zewnętrznej temperatury, wiatru, deszczu czy śniegu.
• Możliwość dyskretnej lokalizacji. Wewnętrzną palarnię można umieścić w miejscu mniej dostępnym dla osób postronnych.
• Stała wentylacja. Specjalne systemy filtrujące i wyciągowe minimalizują rozprzestrzenianie się dymu, co poprawia jakość powietrza w obiekcie.

Wady palarni wewnętrznych

• Wyższe koszty. Budowa i utrzymanie pomieszczenia z zaawansowaną wentylacją jest droższe niż instalacja zewnętrznej wiaty palarni.
• Wymogi prawno-techniczne. Konieczność spełnienia restrykcyjnych norm budowlanych i przeciwpożarowych.
• Ograniczenie przestrzeni w budynku. Wygospodarowanie dodatkowego pomieszczenia może być trudne w przypadku małych obiektów.

Wiaty palarnie zewnętrzne czy wewnętrze – Kwestie prawne i regulacje dotyczące wiat palarni zewnętrznych

W Polsce obowiązują przepisy, które regulują miejsca do palenia papierosów. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych ściśle określa, w jakich przestrzeniach obowiązuje zakaz palenia. Zgodnie z prawem, pracodawca powinien zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy, co obejmuje także organizację miejsca do palenia dla osób palących – o ile taki wymóg wynika z regulaminów wewnętrznych lub zapotrzebowania załogi.

Wiaty palarnie zewnętrzne są często traktowane jako element tzw. małej architektury. W związku z tym mogą podlegać przepisom prawa budowlanego w zakresie uzyskiwania odpowiednich zezwoleń. Przepisy różnią się w zależności od wielkości obiektu i jego przeznaczenia – przed montażem warto więc skonsultować się z lokalnym urzędem, aby uniknąć ewentualnych nieporozumień prawnych.

W kontekście ograniczenia emisji dymu, zewnętrzna palarnia jest na ogół najprostszym rozwiązaniem zgodnym z przepisami. Palarnie wewnętrzne wymagają znacznie bardziej skomplikowanych systemów wentylacji, co wiąże się z kosztami i dodatkowymi formalnościami, np. zatwierdzeniem projektu przez inspektora nadzoru budowlanego, rzeczoznawcę BHP czy straż pożarną.

Materiały i konstrukcja – jak wybrać najlepszą wiatę palarnię zewnętrzną?

Wybór materiału, z którego wykonana zostanie wiata, ma bezpośredni wpływ na jej trwałość, funkcjonalność i wygląd. Najpopularniejszymi rozwiązaniami są:

• Stal ocynkowana malowana proszkowo – odporna na korozję, trwała i łatwa w utrzymaniu. Pozwala na uzyskanie różnych kolorów.
• Aluminium – lżejsze od stali, odporne na rdzę, ale nieco droższe.
• Szkło hartowane lub poliwęglan – idealne jako ścianki boczne i zadaszenie. Gwarantuje wytrzymałość i estetykę.
• Drewno – rzadziej spotykane w przypadku wiat palarni, ale może być stosowane w formie elementów dekoracyjnych lub siedzisk. Wymaga regularnej konserwacji.

W zależności od miejsca montażu, wiata palarnia zewnętrzna może być wolnostojąca lub montowana do ściany budynku. Ważne jest odpowiednie zabezpieczenie konstrukcji przed czynnikami atmosferycznymi (deszcz, śnieg, promienie UV).

Względy estetyczne i wizerunkowe

Wiaty palarnie zewnętrzne w dzisiejszych czasach nie muszą kojarzyć się z „brzydką budką w rogu parkingu”. Coraz więcej firm dba o to, aby palarnia była nie tylko praktyczna, ale i estetycznie wykonana. Nowoczesne projekty z użyciem stali nierdzewnej, szklanych ścian i designerskich akcentów sprawiają, że taka wiata może się wkomponować w elewację budynku lub otaczający krajobraz.

Dodatkowo można zadbać o:

• Zielone aranżacje wokół wiaty, np. donice z roślinami lub pnącza na jednej ze ścian,
• Przeszklenia z nadrukami lub folią dekoracyjną,
• Oświetlenie LED, które nadaje miejscu elegancki wygląd po zmroku, a jednocześnie zwiększa bezpieczeństwo.

Wizualna strona palarni bywa istotna zwłaszcza w branży hotelarskiej i gastronomicznej, gdzie wystrój ma duże znaczenie dla wrażeń klientów.

Wiaty palarnie zewnętrzne czy wewnętrze – Koszty i opłacalność inwestycji

Kwestia kosztów to częsty argument przy podejmowaniu decyzji, czy postawić na zewnętrzną, czy wewnętrzną palarnię. Koszty zależą przede wszystkim od:

• Rozmiaru konstrukcji,
• Materiałów użytych do budowy,
• Dodatkowych elementów (oświetlenie, ławki, popielnice, kosze na śmieci, system grzewczy).

Wiata palarnia zewnętrzna jest z reguły tańsza w budowie i eksploatacji niż palarnia wewnętrzna. Ta druga wymaga specjalistycznych systemów klimatyzacji i wentylacji z filtrami, a także regularnych przeglądów technicznych. Dla większości firm i instytucji wiata na zewnątrz okazuje się najlepszym kompromisem między kosztami a funkcjonalnością.

Wiaty palarnie zewnętrzne czy wewnętrze – Dbałość o zdrowie i komfort użytkowników

Choć miejsca do palenia mają służyć przede wszystkim palaczom, nie można zapominać, że ich obecność wpływa również na osoby niepalące. Rozprzestrzenianie się dymu tytoniowego może być uciążliwe, zwłaszcza w przestrzeniach o dużej rotacji ludzi.

Dlatego tak istotne jest:

• Odpowiednie usytuowanie wiaty palarni zewnętrznej – powinna znajdować się w dostatecznej odległości od wejść do budynku, okien czy węzłów komunikacyjnych,
• Zapewnienie naturalnej wentylacji – otwarta konstrukcja bądź częściowo przeszklone ściany boczne pomogą w wyprowadzaniu dymu,
• Regularna konserwacja – dbanie o czystość (usuwanie niedopałków i innych odpadków) oraz przeglądy techniczne, aby wiata była zawsze w dobrym stanie.

Jeśli firma pragnie zadbać o maksymalny komfort palaczy w chłodnych miesiącach, może rozważyć dodanie promienników ciepła czy kurtyn powietrznych. Jednak trzeba przy tym zachować balans – zbytnie „udogodnienia” mogą sprawić, że pracownicy będą spędzać w palarni za dużo czasu, co nie jest korzystne z punktu widzenia efektywności pracy i bezpieczeństwa BHP.

Planowanie lokalizacji i instalacji wiat palarni zewnętrznych

Jak wspomniano, jednym z kluczowych czynników decydujących o powodzeniu inwestycji jest wybór właściwego miejsca. Kilka praktycznych wskazówek:

• Lokalizacja w obrębie terenu firmy. Unikniemy w ten sposób problemu formalnego związanego z zajęciem przestrzeni publicznej.
• Odległość od ciągów komunikacyjnych. Warto unikać głównych wejść i przejść, aby osoby niepalące nie były narażone na dym.
• Zgodność z przepisami przeciwpożarowymi. W niektórych sytuacjach przepisy wymagają, by palarnia była usytuowana w odpowiedniej odległości od materiałów łatwopalnych.
• Dostęp do energii elektrycznej (jeśli planowane jest oświetlenie czy promienniki ciepła): Trzeba uwzględnić koszty i możliwość podłączenia wiaty do sieci elektrycznej.
• Podłoże i fundament: Przy większych konstrukcjach może być konieczne przygotowanie fundamentu. Wiaty mobilne z kolei wymagają solidnego, równego podłoża.

Zewnętrzna palarnia jako element strategii CSR

W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR – Corporate Social Responsibility), wiaty palarnie zewnętrzne mogą wpisywać się w politykę firmy w zaskakujący sposób. Z jednej strony, palenie tytoniu nie jest „eko” i samo w sobie stanowi zagrożenie dla zdrowia. Z drugiej, jednakże, zapewnienie palarni w odpowiednim miejscu świadczy o dbałości pracodawcy o warunki pracy i poszanowaniu dla różnych potrzeb pracowników.

Ponadto, dobrze zaplanowana i schludna wiata może być częścią większego projektu zagospodarowania terenu – np. w połączeniu z zielonym patio czy miejscem wypoczynku na świeżym powietrzu. W takiej sytuacji przestrzeń dla palaczy nie jest postrzegana wyłącznie jako „miejsce nałogu”, ale raczej jako integralny element przyjaznego środowiska pracy.

Wiaty palarnie zewnętrzne czy wewnętrze – Przyszłość i trendy w projektowaniu wiat palarni zewnętrznych

Choć liczba palaczy papierosów stopniowo spada, zapotrzebowanie na profesjonalnie wydzielone strefy do palenia wciąż istnieje. Zmiany rynkowe i technologiczne wpływają na rozwój tej branży, a nowe pomysły i rozwiązania projektowe mogą zmienić charakter wiaty palarni zewnętrznej w jeszcze bardziej funkcjonalne i ekologiczne miejsce.

Wśród potencjalnych kierunków rozwoju znajdują się:

• Zastosowanie energii odnawialnej – np. panele słoneczne na dachu wiaty do zasilania oświetlenia LED czy ładowania telefonów.
• Systemy filtrujące dym – choć to rozwiązanie częściej stosuje się w zamkniętych palarniach wewnętrznych, postęp technologiczny może w przyszłości umożliwić wprowadzenie podobnych rozwiązań w wiaty zewnętrzne.
• Integracja z meblami miejskimi – aby wiata stała się przyjemnym elementem przestrzeni, można łączyć ją z ławkami, stolikami, stojakami rowerowymi czy nowoczesnymi instalacjami artystycznymi.

Wiaty palarnie zewnętrzne czy wewnętrze – Podsumowanie: czy warto wybrać wiaty palarnie zewnętrzne?

Decyzja o tym, czy postawić na wiaty palarnie zewnętrzne, czy zainwestować w palarnie wewnętrzne, zależy od wielu czynników: rodzaju obiektu, dostępnej przestrzeni, budżetu, wymagań prawnych oraz potrzeb osób palących i niepalących.

Wiaty palarnie zewnętrzne mają szereg zalet:

• Są stosunkowo proste w montażu i tańsze niż systemy palarni wewnętrznych,
• Skutecznie chronią osoby niepalące przed dymem,
• Możesz je estetycznie wkomponować w otoczenie,
• Stanowią zgodne z przepisami rozwiązanie w kontekście zakazu palenia w pomieszczeniach zamkniętych.

Wadą może być przede wszystkim ograniczony komfort termiczny (zwłaszcza zimą) oraz konieczność znalezienia odpowiedniego miejsca na zewnątrz, tak by nie zaburzało ono komunikacji, nie szpeciło okolicy i pozostawało w zgodzie z przepisami.

Dla porównania, palarnie wewnętrzne zapewniają wyższy komfort użytkownikom i dyskrecję. Ich koszt i konieczność spełnienia ostrzejszych norm budowlanych i wentylacyjnych mogą natomiast stanowić barierę dla wielu inwestorów.

O czym pamiętać przy wyborze wiaty palarni zewnętrznej?

• Lokalizacja – tak, by dym nie przeszkadzał osobom niepalącym.
• Konstrukcja – dobór materiałów odpornych na warunki atmosferyczne.
• Wyposażenie – oświetlenie, popielnice, kosze na śmieci, ewentualnie promienniki ciepła.
• Formalności – konsultacja z odpowiednimi organami administracji, by mieć pewność, że montaż wiaty nie narusza przepisów.
• Estetyka – wiaty palarnie zewnętrzne mogą być eleganckim i przyjaznym dodatkiem do przestrzeni, jeśli zostaną właściwie zaprojektowane.

Podsumowując, jeśli szukasz kompromisu między przepisami antynikotynowymi a wygodą użytkowników, rozważ inwestycję w wiaty palarnie zewnętrzne. W większości przypadków są one bardziej opłacalne, łatwiejsze do zaadaptowania i prostsze w utrzymaniu niż palarnie wewnętrzne. Odpowiednio zaprojektowane i zadbane, wkomponują się w otoczenie, nie szkodząc wizerunkowi firmy czy instytucji, a jednocześnie zapewnią komfort palaczom.

Dobrze przemyślany projekt wiaty palarni zewnętrznej może stać się nie tylko funkcjonalnym miejscem, ale też dodatkowym elementem estetycznym w przestrzeni. Pozytywnie wpłynie to na odbiór całej infrastruktury przez pracowników, klientów czy gości.